Osteosarkom Nedir?
Osteosarkom, çocukluk ve ergenlik döneminde en sık görülen kötü huylu (malign) kemik tümörüdür. Genellikle hızlı büyümenin yaşandığı ergenlik çağında, uzun kemiklerin uç kısımlarında — özellikle diz çevresi (uyluk kemiği – femur alt ucu, kaval kemiği – tibia üst ucu) ve kol kemiğinde (humerus üst ucu) — ortaya çıkar. Bu tümör kemik dokusundan köken alır ve hızla büyüme eğilimindedir.

Nasıl Tanı Konulur?
Hastalar çoğunlukla etkilenen bölgede ağrı, şişlik veya hareket kısıtlılığı gibi belirtilerle başvururlar. Ağrı başlangıçta hafif olabilir ve özellikle geceleri artabilir. Zamanla şişlik fark edilebilir hale gelir. Bazı hastalarda travma sonrası fark edilen kitleler de olabilir. Tanı için ilk olarak radyolojik görüntülemeler (direk röntgen, ardından manyetik rezonans görüntüleme – MR) yapılır. Osteosarkoma özgü kemikte yıkım ve yeni kemik yapımı (sunburst paterni, Codman üçgeni gibi) radyolojik olarak görülebilir. Kesin tanı biyopsi ile konulur; bu işlem genellikle tümörün çıkarılacağı merkezde yapılmalıdır.

Osteosarkom Nasıl Sınıflanır?
Osteosarkomlar mikroskobik yapıları ve yayılım durumlarına göre sınıflanır. En sık görülen tipi “konvansiyonel (klasik) yüksek dereceli osteosarkom”dur. Hastalık evrelemesi, tümörün lokal yayılımı ve uzak organlara (özellikle akciğerler) metastaz yapıp yapmadığına göre yapılır. Akciğer metastazı, hastalığın yaygın formu olarak karşımıza çıkar ve prognozu etkileyen önemli bir faktördür.

Tedavisinde Neler Yapılır?
Osteosarkom tedavisi çok disiplinli bir yaklaşım gerektirir. Ana tedavi basamakları şunlardır:
1. Kemoterapi: Tanı konulduktan sonra hastaya ilk olarak kemoterapi (neoadjuvan kemoterapi) başlanır. Bu tedavi tümörü küçültmeyi ve mikrometastazları kontrol altına almayı hedefler. Standart yaklaşımda MAP kürleri kullanılır (Metotrexate, Cisplatin, Doxorubicin)
2. Cerrahi: Kemoterapi sonrası hastanın tümörlü kemiği cerrahi olarak çıkarılmalıdır. Çoğunlukla “ekstremite koruyucu cerrahi” tercih edilir. Ancak bazı durumlarda ampütasyon (uzvun alınması) gerekebilir.
3. Adjuvan Kemoterapi: Cerrahi sonrası, kalan tümör hücrelerini yok etmek için kemoterapiye devam edilir.
Tedavi süreci ortalama 8-10 ay sürmekte olup, hastanede yatışlar ve yoğun kemoterapi protokolleri içermektedir.

Prognozu Nasıldır?
Erken tanı ve uygun tedavi ile osteosarkomda başarı oranları artmıştır. Metastaz olmayan olgularda 5 yıllık sağkalım oranı %70’lerdedir. Ancak metastaz (özellikle akciğer tutulumu) varlığında bu oran düşmektedir. Tedavi sonrası hastaların yakın takibi gereklidir; çünkü tekrarlama riski ilk 2-3 yıl içinde en yüksektir.

Not: Bu metin bilgilendirme amaçlıdır. “Hastalık yoktur, hasta vardır” düsturunca her hastanın kendine özel durumları ve tedavi başarısını etkileyen durumları mevcuttur. Sağ kalım oranları, çalışmalarda verilen 5 yıllık genel sağ kalım oranlarıdır. Bazen iyi huylu bir tümör kötü seyredebilir ve malign bir tümör başarı ile tedavi edilebilir. Doktorunuz en iyi sonucu alacak şekilde tedavinizi planlayacaktır.