Çocuklarda Beyin Tümörlerine Genel Yaklaşım
Çocuklarda Beyin Tümörlerine Genel Yaklaşım
Beyin tümörleri, çocukluk çağının en sık görülen ikinci kanser grubudur. Lösemilerden sonra en sık tanı alan bu tümörler, tüm çocukluk çağı kanserlerinin yaklaşık %20’sini oluşturur. 5 yaş altındaki çocuklarda biraz daha sık görülür. Beyin tümörleri, yerleşim yerlerine ve mikroskobik yapılarına göre farklı özellikler gösterir. Bazıları yavaş seyirli iken, bazıları agresif davranış gösterir.
Çocuklarda beyin tümörleri erişkinlerde görülenlerden farklıdır; hem yerleşim yeri hem de tedaviye verdikleri yanıt açısından farklılık gösterir.
Beyin Tümörleri Nerelerde Yerleşir?
Tümörler beynin farklı bölgelerine yerleşebilir. Yerleşim yerine göre sınıflama:
Serebellum (beyincik) ve beyin sapı: En sık yerleşim bölgeleridir. Bu bölgelerde medulloblastom, pilositik astrositom ve beyin sapı gliomu görülür.
Beyin yarımküreleri: Daha büyük çocuklarda rastlanır. Gliomlar ve ependimom bu bölgelerde yerleşebilir.
Ventriküller: Beyin omurilik sıvısının dolaştığı alanlarda yerleşen tümörler, tıkanmaya bağlı hidrosefali (beyin sıvısının birikimi) yapabilir.
Belirtiler Nelerdir?
Beyin tümörlerinin belirtileri, tümörün bulunduğu yere, büyüklüğüne ve oluşturduğu baskıya göre değişkenlik gösterir. En sık karşılaşılan bulgular şunlardır:
Geçmeyen baş ağrısı (özellikle sabahları artan)
Sabah kusmaları
Görme bozuklukları (bulanıklık, çift görme)
Denge bozukluğu, yürüme güçlüğü
Kafa büyümesi (özellikle bebeklerde)
Nöbet geçirme
Kişilik değişiklikleri, okul başarısında düşüş
Gelişme geriliği
Bu belirtiler başka hastalıklarla karışabileceği için dikkatli değerlendirilmesi gerekir.
Tanı Nasıl Konulur?
Tanı süreci genellikle çocuk nöroloji veya çocuk onkoloji değerlendirmesi ile başlar. Nörolojik muayene sonrası görüntüleme gerekir:
Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Beyin tümörlerinin tanısında en önemli yöntemdir.
Bilgisayarlı Tomografi (BT): Acil durumlarda veya MR’ın uygun olmadığı durumlarda kullanılır.
Tanıyı kesinleştirmek ve tümörün tipini belirlemek için biyopsi yapılır. Bazı durumlarda, tümör cerrahiyle çıkarıldığında patolojik inceleme doğrudan yapılır.
Sık Görülen Beyin Tümörleri:
Medulloblastom: En sık malign beyin tümörüdür. Beyincikte yer alır.
Pilositik Astrositom: Genellikle iyi huyludur.
Ependimom: Ventrikül çevresinde yerleşir, beyin omurilik sıvısı yollarını tıkayabilir.
Beyin sapı gliomu: Özellikle diffüz intrinsik pontin gliom (DIPG) agresif seyirlidir.
Tedavide Neler Yapılır?
Tedavi tümörün tipine, yerleşim yerine ve yayılım durumuna göre planlanır. Çocuk beyin tümörlerinde tedavi genellikle çok disiplinli ekiplerle yürütülür:
Cerrahi: Mümkünse tümör tamamen çıkarılmaya çalışılır. Bu hem tanı hem de tedavi amacı taşır.
Radyoterapi: Tümörün tipine göre değişkenlik gösterir. Özellikle 3 yaş altı çocuklarda bazı yüksek risk grubu tümörlerde tercih edilebilir ama çoğunlukla radyoterapi ertelenir.
Kemoterapi: Bazı tümörlerde cerrahiye ek olarak kemoterapi gerekir. Özellikle medulloblastom ve ependimomda kullanılır.
